zondag 3 november 2019

De Maltese knoop tussen de staatslieden

Malta is in bevolking en grondgebied de allerkleinste lidstaat van de EU: minder dan de bevolking van Den Haag op minder dan een kwart van de provincie Utrecht. Maar het heeft alles wat bij de status van lidstaat hoort: een echte historische hoofdstad met overheidsgebouwen en monumenten en het ruime aanbod van gastvrijheid dat hoort bij veel vergaderen.
Van die voorzieningen staat een groot deel tevens ten dienste van de toeristen die Valletta uitstekend weten te vinden. Castille Place is één van de centrale pleinen in Valletta’s centrum en vrijwel alleen het domein van de voetganger. Aan de rand van dit plein resideert de minister-president in een fraai gerestaureerd barokgebouw uit de 18e eeuw met twee antieke kanonnen voor de deur.

Op het plein staan enkele manshoge beelden van Maltese staatslieden (het land werd in 1964 onafhankelijk; daarvoor maakte het deel uit van het Britse Rijk). Maar er staat sinds 4 jaar ook een beeld dat ‘De Knoop’ heet. Eronder is een gedenkplaatje aangebracht dat verwijst naar de Valletta Summit on Migration

Die conferentie werd gehouden op 11-12 november 2015 - direct na het dramatische hoogtepunt van de migratiecrisis in september van dat jaar - met deelname uit de EU en Afrika. Het was met 4000 deelnemers de grootste conferentie die Malta ooit georganiseerd had. De knoop zat al in het logo van de conferentie verwerkt en het beeld werd rond de tijd van de conferentie onthuld.

De Knoop heet de eenheid tussen Europa en Afrika te symboliseren, evenals Malta’s geografische positie tussen beide continenten. Tussen Sicilië en Malta loopt een zeer drukbevaren zeeroute. 's Avonds schitteren de lichtjes van de schepen langs de hele horizon. Aan de andere kant van het eiland ziet de zee er stiller uit. Hier speelt zich van tijd tot tijd het drama af van smokkelboten en hulpschepen. Vier jaar na de onthulling verwijst het beeld net zo zeer naar de Gordiaanse knoop rond de migratie waarin de huidige staatslieden, en zeker ook die van Malta, nog steeds verwikkeld zijn.

Herman van der Wusten