De nieuwe voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von
der Leyen, maakt geschiedenis. Met een totaal onverwachte nominatie, een
spannende verkiezing in het Europees Parlement, als eerste vrouw in de rol,
maar vooral met het ontslag van Martin Selmayr.
Officieel gebeurde dat omdat de Europese Unie geen twee
Duitsers zou kunnen dulden aan het hoofd van de Commissie en als secretaris-generaal,
maar vermoedelijk evenzeer omdat Selmayr een stap te ver was gegaan en overal
vijanden had gemaakt. Hij wordt vaak vergeleken met Frank Underwood uit de
Amerikaanse televisieserie House of Cards. Wie deze serie kent, weet nu genoeg.
Selmayr was al bijzonder omstreden vanwege zijn fitsbenoeming
tot adjunct secretaris-generaal en nog geen uur later tot secretaris-generaal van
de Commissie in februari 2018. Daarvoor bekleedde hij de positie van kabinetschef
van Juncker (dit is geen officiële functie binnen de Europese bureaucratie). Deze
misstand werd door de Brusselse pers aan het licht gebracht, de Franse
correspondent van Libération Jean Quatremer voorop. Het Europese Parlement nam
de kwestie erg hoog op, gesteund door het oordeel van de Ombudsvrouw, en vroeg om
zijn vertrek (nog wel met een 71% meerderheid). Ook in de Commissie en de Raad
werd deze benoeming door sommigen met lede ogen aangezien.
Na de verkiezingen deed Selmayr zijn invloed gelden in de
onderhandelingen over de topposities. Hij moedigde de centraal-Europese
lidstaten aan om voor de benoeming van Timmermans te gaan liggen en schoof de Kroaat
Andrej Plenković als kandidaat naar voren.
Het heeft er ook alle schijn van dat Selmayr doelbewust het aanvankelijke
optreden van Von der Leyen in de kennismaking met de fracties in het Europees
Parlement heeft gesaboteerd met verkeerde informatie en verkeerd advies,
terwijl hij de taak had haar bij te staan en de transitieperiode voor te
bereiden. Dat heeft zij hem overduidelijk niet in dank afgenomen.
Virginie Mamadouh