maandag 25 maart 2019

Nieuwe zijderoutes: President Xi in Italië

Sinds 2013 bedient de Chinese regering zich van het beeld van ‘nieuwe zijderoutes’ om haar buitenlands beleid te promoten. Het verwijst naar oude banden tussen China en Europa en moet culturele diepte verschaffen aan een grootschalige operatie om geopolitieke en geoeconomische macht ver buiten de grenzen van het Middenrijk te projecteren. Dezer dagen is president Xi op bezoek in Italië: de thuisbasis van Marco Polo, zonder meer de beroemdste handelaar van de historische zijderoutes. Er staat veel op het spel.

De Italianen hopen op Chinese investeringen, met name in de havens van Triëst en Genua, Chinese leningen voor de Italiaanse overheid, Chinese toeristen en Chinese markten voor de Italiaanse (luxe) industrie. Voor Chinezen is het vooral een prestigekwestie. Via investeringen hebben ze al in vele landen in Zuidoost Azië, Centraal Azië. Oost Afrika en Zuidoost Europa invloed gekregen. Dit is de eerste keer dat dergelijke afspraken worden gemaakt met een westers land, lid van de G7, een van de zeven grootste economieën van de wereld en een medeoprichter van de EU. Chinezen zoeken niet alleen invloed op de lokale infrastructuur (denk aan de haven van Athene) maar vooral in de internationale politiek, met name in de VN en de WTO waar China vaak om steun verlegen zit.

In Italië loopt het debat loopt hoog op. De populistische coalitie verwacht een grote economische stimulans. Volgens de regering halen de Italianen zo een exportachterstand in op landen als Duitsland en Frankrijk die al langer veel zaken doen met en in China. Anderen zijn huiverig voor  gevolgen van dit Chinese paard van Troje, met nadelige langetermijneffecten voor de Italiaanse economie en autonomie op het mondiaal toneel.

Italiaanse tegenstanders zijn bovendien bezorgd over het feit dat de trouwe bondgenoten van Italië zowel binnen de EU als daarbuiten (de VS) tegen de te tekenen overeenkomst zijn. Het ontwikkelen van 5G-netwerken in Italië is onder die druk toch buiten de deal gehouden. Vice-premier Salvini van de Lega houdt zich op de achtergrond, om zijn goodwill bij President Trump te beschermen. De afkeuring van de andere EU-lidstaten laat de coalitie van 5 Stelle en Lega - op ramkoers met de mainstream partijen - koud. Deze zou het afsluiten van de deal met de Chinezen zelfs wel eens zoeter kunnen laten smaken…

Virginie Mamadouh